• Praia
  • 29℃ Praia, Cabo Verde
Trabesuras di Pedru ku Palu ku Manel – 1º Párti
Cultura

Trabesuras di Pedru ku Palu ku Manel – 1º Párti

I SÉNA

Djon Ki Sabe ku Pulumina tem 3 fidju fémia, tudu inda dentu ses flor di mosindadi. Un txoma Girgólia, kel otu txoma Katrina i más grandi txoma Onjénia. Pedru ku Palu ku Manel, tanbe e 3 rapasis nobu, órfus di mai ku pai, ki, nas ses viaji es ta passa pa kasa di Djon Ki Sabe ku Pulumina. Tudu algen ta sta xintadu.

DJON KI SABE — Nha mosinhus, anhos go e dipundi?

PALU — Anos e la di…

E ta djobe pa Manel.

MANEL — Un téra ki ta txomadu…

E ta djobe pa Pedru.

PEDRU — Perde Ka Bu Buska.

DJON KI SABE — Kel-li e na ki téra propi?

PEDRU — Nho… e mutu lonji di li.

PULUMINA — Onjénia, bai kirse más un-kusinha di masa makaron na sopa, pamodi sima dja nu tene óspri li… es ta djanta tanbe.

PEDRU — Ka nha fla ma nhos djanta ten nos nomi!

PULUMINA — Nhos nomi? Ami ki N tene riba lumi ta kusia e sopa di masa makaron!

PEDRU — E pur isu propi ki N fla-nha. Ami N txoma Sopa.

DJON KI SABE — Sopa?!

KATRINA — Sopa me e nomi di algen?

GIRGÓLIA — Fórti nomi gaiatu!

PALU — Sima mi tanbe, N txoma Makaron.

MANEL — Ami tanbe, N txoma Masa.

Mininas ta ri ta labanta pé di txon, Onjénia ta sai, ta ratxa grasa.

DJON KI SABE — Sopa… Masa… Makaron!

PULUMINA — I nha djanta e sopa di masa di makaron!

DJON KI SABE — Makaron, anhos go e fidju di kenha?

PEDRU — Anos nu ka ten mai, nu ka ten pai. Nos pai móre na kel dilastru di sisténsia kantu ronbaba na kel fomi di 47, nos mai móre di korason kantu e dadu nobidadi.

PULUMINA — Ah, nha genti! Djon, ses pai móre djuntu ku nos dos fidju maxu más grandi: Zebi ku Beraldu. Éra diâ 20 di Febreru di 1949.

DJON KI SABE — Undi nton go ki nhos sa ta bai?

PEDRU — Nu sa ta bai kasa di Nhanha Fin-di-Mundu, pa nu bai paga un purmésa ki mamai ku papai senpri ta pidiba nos, ma ó ki es moreba, si es moreba más purmeru ki nos, pa nu ka dexa di ka kunpri.

PULUMINA — Fórti mosinhus dretu… ben-kiriadu! Ses mai ku ses pai dja dura ki móre, mas sime es ka skese des.

DJON KI SABE — Mas oxi go nhos ka ta ba di-li, pamodi dja sta mutu noti.

PULUMINA — Nen pa es ka pensa. Di-li oxi es ka ta sai. Sukuru sta mutu pretu, kaba kel kau li e rai-di bidjaku. Fitiseras di li ta sende di diâ ku séti óra sol, kifari di noti ku sukuru-pretu. Kaba go, si ten kusa ki li ten txeu… e kusa-kalinpu! (Pa Girgólia) Girgólia, bai konko stera, poi pitroli na kankaran, bu sende kanderinhu pa mosinhus bai deta kel ó ki es kaba djanta.

MANEL — Nha sa ta fase-nu lenbra nos mai.

PEDRU — Ku nos pai ku tudu.

PALU — E sa ta fase-m lenbra mamai ku papai klaru, sima ki es sta li-sin-sin!

ONJÉNIA (ta kanba ku tijela di kumida e ta poi na mésa) — Mamai, nhos ben nu ben kume. Kumida dja sta na mésa.

PULUMINA — Nu bai, mosinhus. Nhos nu dexa di konta párti, nu bai kume. Onjénia dja poi kumida na mésa.

Es ta xinta na mésa es ta kume. Mininas ta kume ta fora, ta ngaba modi ki sta sabi.

PEDRU — Mósas, ka nhos kume sopa más di ki si! E pode subi-nhos na kabésa di Noti… e raboita-nhos stangu, e mutu prigu.

DJON KI SABE — Bu ka meste tadja-s, rapás nobu.

PULUMINA — Es ta pa es ten alma kansadu… mas es ki sabe.

DJON KI SABE — Mi ma dja N durmi… N ta pidi dizimóla pa ka nkomoda-m.

PALU — Minís, nhos sabe so ma masa ten fartu rixu… ma e ten formentu!

PULUMINA — Rapás-nobu, dexa-s… es ta pa es ten patrás largu, mas dexa!

Rapariginhas ta ri, timenti es ta fora kumida na pratu un-séra.

PALU — E si me, mósas! Makaron e un kumida rai-di sabi me, italianus gosta del. Mas si nhos kume-l dimás e pode ravolta-nhos na stangu di noti… kabu pode mâria ki ka di brinkadera.

PULUMINA — Makaron, bu ka meste striba ku es pa es ka kume más ki si.

DJON KI SABE — Pulumina, so es sai ku fastenta-m noti, pa nkomada-m na nha sonu, N ta labanta N ta fora-s riba'l dor.

ONJÉNIA — Ka nhos fadiga ku nos. (Es ta ri es ta torna fora más dóza) Ta fladu ma dipos di fartu ma mórti e ka nada.

DJON KI SABE — So ma dja N abiza-nhos.

PULUMINA — Bon, nha rapasis: nhos ta da-m lisénsa un-kóxi pa N ruma pratu… pa N bai bari kusinha. Kel ó ki nhos xinti sonu, o minís, o Djon Ki Sabe ta bai poi-nhos deta. Girgólia, dja bu konpo-s ses kama?

GIRGÓLIA — Dja N kaba konko stera ku kankaran, dja N poi pitroli na ratxa'l divan, dja N poi dereté na stera, ku na tribiseru ku na kusa-kubri.

PULUMINA — Staba ku txeu dabiu?

GIRGÓLIA — Aian… mas pulga staba más txeu.

PEDRU — Ka ta fase nada nau.

MANEL — Anos dja nu sta kustumadu. Nos karan dja bira bedju.

PALU — Nos sonu e más rixu ki denti di dabiu.

Na meiu di gargadjada, séna ta finda.

II SÉNA

Detadu, Djon Ki Sabe ku Pulumina ta obi ses fidjus fémia ta grita.

VÓS DI ONJÉNIA — Ui, ui! Mamá, a-la Sopa.

PULUMINA — Nau, nau, nau! Dja N flaba-nhos. Nhos aguenta sima nhos pode. Ami N ka sa ta dizinkomoda di nha kau. Si nhos kre, nhos txoma nhos pai.

VÓS DI KATRINA — Papá, nha pai! Nhu rabate-m dizimóla, pamodi dja N fronta ku Masa.

DJON KI SABE — Ka bu xatia-m. I pur favor dexa-m durmi nha sonu susegadu.

VÓS DI KATRINA — Ui papá, N ka sa ta aguenta. Ui… a Masa… abo e malvadu. Bu ka ta faseba mi si. Ui, ui.

VÓS DI GIRGÓLIA — Papá ku mamá, dizimóla nhos txiga na nos. Dja nu fronta ku Sopa… Masa… ah Makaron!

DJON KI SABE — Dja N flaba-nhos.

PULUMINA — I rapasis da-s konsedju es ka liga.

VÓS DI TUDU TRES RAPARIGA — Papá ku mamá, pa Santu Pinpin, nhos txiga na nos, nhos rabate-nu dizimóla.

DJON KI SABE KU PULUMINA — Nhos ka ta pára di briu, nhos dexa algen durmi?!

DJON KI SABE — Di-li un bokadu N ta labanta, N ta trotxi-nhos pó na kósta, N ta mostra-nhos.

PULUMINA — E kel-li propi ki es sa ta pidi.

Mininas ta para grita, ta fika so ta geme.

III SÉNA

Batadjon ta sta ku inxada na mo ta trabadja na órta.

BATADJON — Oi, nha mosinhus, napundi ki nhos sa ta bai dentu di kel somedianti sol li?

MANEL — Nho!… Nos nu sa ta bai un kabu lonji.

PEDRU — Nu sa ta bai kasa Nhanha Fin-di-Mundu…

PALU — Paga un purmésa ki mamai ku papai dexa-nu pa nu paga-s el, antis di es moreba.

BATADJON — Ah, nha genti! Nhos debe sta karagadu di fomi! I nhos ka ta bai di-li sen ki nhos kume purmeru.

PEDRU — Obrigadu!

PALU — Mutu obrigadu!

MANEL — Obrigadu!

BATADJON — Go… so pamodi kudjer sta li so un. Mas… spéra. Mi N mora la-sin. (E ta ponta dedu) Un di nhos, bai ta kóre faxi, bai fla nha mudjer pa manda-m tres kudjer. Nha mudjer txoma Totóna. Si nhos ka atxa-l la, N ten tres fidju fémia, un des ta sta la diserteza.

PEDRU — Nho, anos, nos mai tioxi ka kustuma supara-nu di kunpanheru. Senpri napundi ki un di nos ta bai, nu ta bai tudu djuntu. Si dja nhu kre pa nu bai… nu ta bai nos tudu tres.

BATADJON — Fórti nhos mai kiria-nhos dretu! Unidu ku kunpanheru. N ta gostaba pa nhas fidju fémia resebeba kiriason sima kel ki mai di-nhos da-nhos. Mas, Totóna!… Tudu kusa e pa e rasmunga, pa e ramantxa na mi, pa e purgunta-m más di milénta bes.

PEDRU — Nton nhu dexa-nu purbeta bai pa nu pode ben gosi.

ATADJON — Ka nhos dura txeu, pa nhos pode atxa kumida kenti inda. E katxupa ku tosinhu salgadu, sa ta parse-m propi ma sta rai-di sabi.

Rapasis ta sai.

IV SÉNA

RAPASIS — Botardi.

TOTÓNA — Botardi, mosinhus.

MANEL — Anha e ka Totóna, mudjer di Batadjon?

TOTÓNA — Aian. Pamodi? Nhos meste-m?

PEDRU — El ki manda-nu pa nu ben li, pa nha da-nu kes tres fidju fémia di-nhos pa nu debe.

TOTÓNA — Makusé?! Batadjon propi ki manda-nhos?

PALU — Si e ka mandaba nos, nu ka ta benba di nos pa nos.

PEDRU — Nu dexa-l la rubera so na monda padja.

TOTÓNA (ta txoma di un ladu di palku) — Batadjon… Batadjon uuuu!

BATADJON (ta kudi-l di un otu ladu di palku) — E kusé, fasténta?

TOTÓNA — E pa N purgunta-u kusé ki bu manda fla-m pa N da rapasis?

BATADJON — Es ka fla-u ma N manda-u pa bu da-s kada kenha un? Aes ka ka três ki bai? Da-s so, i ka bu xatia-m más di ki si. Bu ka ta dexa di bu maskabu!

TOTÓNA (ta tapa mo na rostu ta salusa) — Oi! O Nhor Dés! Dexa-m propi N panha lata N bai Manu Preru panha águ, pa N ka odja.

E ta panha lata, e ta fase ordidja, e ta poi lata na kabésa e ta sai.

V SÉNA

Uma géra-bédju na bera mar. Djon Ki Sabe ku Batadjon ta sta armadu ku ses spada, Pulumina ku Totóna ta sta ku ses manduku, Pedru ku un nabadjinha. Pedru ku se armunsis ta móre, gentis ta sai ta bai, ta dexa kadabras steradu na reia. Un Tataruga ta sai di mar, ta poi kadera pa Palu ta da-l un fus na tésta. Palu ta labanta bibu.

PALU — Ah, Tataruga! Ah, fidju di Nhor Dés! N ka sabe kusé ki N ta paga-u! (Tataruga ta poi kadera pa Pedru) Dizimóla, Tataruga. Ka bu mata kabésa!

TATARUGA — Abo dja N po-u bibu i bu ka kre pa N po-l bibu tanbe?

PALU — E ka pamodi N ka kre pa bu po-l bibu. N sabe ma so bu po-l bibu, e ta mata-bu bo.

TATARUGA — E ka ta mata-m, nau. N ta poi rostu pa mar, N ta da-l fus, N ta kanba na agu.

PALU — Nton, dizimóla, poi Manel bibu purmeru, pamodi sinon, Manel ka ta bibu, i bo bu ta móre.

Tataruga ta vira kadera pa Manel, ta da-l fus na tésta.

MANEL (ta labanta gaziadu di sonu) — Oh Tartaruga! Oh fidju di Nha Virja Mariâ… fla-m kuse ki bu kre pa N paga-bu! (Tataruga ta vira kadera pa Pedru, Palu ta txora dizusperadu) Oh, Tartaruga… pur amor di Dios… ka bu fase kel tolobaskariâ la. So bu poi Pedru bibu e ta mata-bu séku-rusu.

TATARUGA — Mas e ka justu pa N poi nhos tudu bibu, pa N ka po-l el. Nhos tudu e fidju di Deós.

PALU — Tataruga, pur amor di bu sabedoriâ…

MANEL — Pa forsa di matxu ki bo e…

PALU — Ka bu purfia ku nos…

MANEL — Dexa di nosentésa.

PALU — Odja li, Tataruga, rapás e nos armun, nu konxe-l rai-di ben.

MANEL — So si nu konta-u kusa ku kusa ki dja e fase riba kel mundu li!

Tataruga ta poi rostu pa mar, ta da Pedru fus na tésta, ta tenta kóre. Pedru ta labanta, ta tapa naris, ta sukudi kabésa.

PEDRU — Ma bé, rapasis! Pa nos, ku kel sépa fomi ki nu tene li, karni li-sin pertu’l nos!… Nhos ta dexa kapri?! Inda pursima, ta ben da-m fus fedi na rostu, ta nkomada-m na nha madórna sábi… pa nhos ka ta pega?

E ta da rinkada pa Tartaruga, rapasis ta poi mo riba txada kabésa ta txora sima meninu. Pedru ta rabida Tartaruga.

TATARUGA (di kósta ta da mo na petu) — E nha kulpa, e nha kulpa, e nha culpa.

Pedru ta puxa si nabadjinha e ta rodonda Tartaruga kotxu ku el. E ta kume karni, rapasis ta fika ta txora so txora. Un lús ta parse la na un ilha lonji.

PEDRU — Minís, ami dja-m sta ndoga di kume karni kru tudu santu diâ. Nhos sa ta odja kel lumi ki sa ta parse la? (Rapasis ta da ku kabésa ma sin) Nton, nhos purpara pa nu bai ti la, pa N bai toma lumi pa nu ben asa karni.

PALU — Modi ki nu ta bai la, se la e un ilha, lonji di li, Anos nu ka tene barku?

PEDRU — Nu ka tene barku?! Kenha ki fla-bu? Pake ki nu tene kotxu di Tartaruga?

Es ta kanba dentu’l kotxu Tartaruga, es ta fika ta rema ku mo.

Partilhe esta notícia

SOBRE O AUTOR

Redação